Miasta Partnerskie

 

Edelény to brama do Doliny Bodwy, gospodarczego i kulturalnego centrum regionu. Dziś obszar administracyjny małego miasteczka, liczącego około 11 tysięcy mieszkańców, składa się z trzech osad: tytułowego Edelény, Borsod, który został dodany w 1950 roku i Finke, który dołączył w 1963 roku.

 

Jego historia jest prawie tak stara, jak historia ludzkości, ponieważ z już okresu wczesnego paleolitu (od 2,5 miliona do 130 000 lat) w Kisakácos znajdowano narzędzia należące do tzw. „przemysłu żwirowego”, datowane na około 400-200 tysięcy lat. Ślady osadnictwa neolitu (5200 do 2500 p.n.e.) znaleziono w kilku miejscach w mieście. Znaleziono również artefakty z epoki brązu, epoki żelaza oraz z czasów Celtów, Gepidów, Hunów i Awarów.

 

Pierwsza udokumentowana wzmianka o Edelény pochodzi z 1299 roku. W ostatnich stuleciach osada miała wielu właścicieli, z których najistotniejszych warto wymienić: ród Bebeków (XV w.), majątek Jánosa Szapolyai (XVI w.), Król Miksa I (1564 – 1570) z 1566 r., 1603 r. 1727 dla rodziny Rákóczi, od 1727 dla Jánosa Ferenca L’Hulliera i jego spadkobierców, od 1820 dla Coburgów. Głównym źródłem utrzymania Edelény i przyległych osad było rolnictwo w średniowieczu i okresie feudalizmu. Oprócz rolnictwa znaczącą rolę odgrywał pięciokołowy młyn wodny, wzmiankowany po raz pierwszy w 1564 roku i niestety zburzony w latach 70. XX wieku.

 

Pierwsza poważna zmiana gospodarcza nastąpiła w 1838 r., kiedy Coburgowie założyli cukrownię.  Do ogrzewania maszyn parowych oprócz drewna używano lokalnie wydobywanego węgla brunatnego.

 

Wojny poważnie dotknęły również ludność Edelény. Nacjonalizacja po 1945 r. stworzyła nową strukturę gospodarczą. Po zmianie reżimu w 1990 r. kopalnia została zamknięta, a spółdzielnia producencka zlikwidowana, co doprowadziło do wysokiego bezrobocia. Przedsiębiorcy i niektóre stowarzyszenia gospodarcze starają się wyprowadzić miasto z trudnej sytuacji ekonomicznej.

 

 


 

20 września 2019 r. Burmistrz Edelény Oszkár Molnár i Wójt Tadeusz Łopata podpisali w Lanckoronie list intencyjny dotyczący nawiązania kontaktów partnerskich pomiędzy Gminą Lanckorona i węgierskim miastem Edelény, więcej na ten temat —> tutaj

 

Niestety pandemia koronawirusa pokrzyżowała plany związane z zacieśnianiem współpracy pomiędzy Edelény  a Lanckoroną.