Podchybie Izdebnik Lanckorona Jastrzebia Skawinki

Podchybie

Wieś na lewym brzegu potoku cedron, bez źródłowej Genezy historycznej. Charakterystyczna dla Podchybia jest zabudowa w luźnej formie zagrodowej, która została ukształtowana juz w XVIII wieku. Wieś rozwijała się wokół zespołu dworsko-folwarcznego na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1870 roku liczyła 19 domów. W tym okresie posiadała 118 mórg roli ornej, 16 mórg łąk i grodów, 18 mórg pastwisk i 59 morgów lasu. Dalszy rozwój wsi w wieku XX oparł sie na wcześniejszej zagrodowej zabudowie i nie wyszedł poza ramy tego osadnictwa. Na Podchybiu znajdziemy dobre punkty widokowe na Lanckoronę, Beskid Średni i Pogórze Wielickie. Tutaj rozpoczyna się szlak bryczek konnych prowadzący przez gminę Lanckorona.
 page_35_1044371677_59178200

Izdebnik

Jzdebnik wieś ciągnąca się wzdłuż potoku Jastrzębskiego, leżąca na wysokości 269-320 m n.p.m. przy drodze Kraków - Cieszyn. Wieś ta występuje po raz pierwszy w zapiskach historycznych w roku 1346. W dokumentach znajdujemy imię pierwszego sołtysa Wenceslaus de Isdibnik. Wraz z leżącymi wokół Lanckorony wsiami Bieńkówką i Skawinkami należała do najwcześniejszych królewszczyzn. W czasie zaborów Izdebnik został sprzedany przez rząd austriacki wraz z częścią starostwa lanckorońskiego księżniczce saskiej Franciszce. w roku 1944 partyzanci przeprowadzili akcję zborjną przciwko 70 gestapowcom przebywajacym w dworze izdebnickim. Niewielu już dziś pamięta, że w Izdebniku znajdowała się kiedyś słynna na całą Galicję i resztę Austro-Wegier wytwórnia alkoholi gatunkowych. Była nazywaną Fabryką wódek zdrowotnych, a jej produkty to powszechnie znane jastrzebiakai. Założycielem tej firmy był przedstawiciel cesarskiego rodu Habsburgów - arcyksiążę Rainer, który w latach 90 XIX wieku nabył majątki dworskie w Jastrzębi i Izdebniku. Po II wojnie światowej zniknęły na dobre jastrzębiaki arcyksiążęce. Podobno, jak mówią najstarsi mieszkańcy wsi naszej okolicy, ostatni mistrzowie habsburskiej wytwórni wódek zdrowotnych zabrali bezpotomnie do grobu receptury tych trunków.page_35_1044371657_04917200

Jastrzębia

JASTRZĘBIA

Wieś Jastrzębia leży niedaleko Krakowa, opodal wsi Lanckorona znanej z historycznej zabudowy, wpisanej razem z Kalwarią Zebrzydowską na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

jastrzębia

  Zabytki: Dwór z początku XIX w.,który zachował oryginalną bryłę i formę. Dwór postawiła rodzina Lewakowskich, a obecnie użytkuje go szkoła podstawowa. Kapliczka 1900 r. położona na granicy Jastrzębi i Lanckorony i zw. „kapliczką graniczną”. Murowana na planie prostokąta. Wewnątrz ołtarzyk z obrazem, przedstawiającym Najświętsze Serce Pana Jezusa, a przed nim stoi figurka Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Ponadto na ścianach i w wykutych w nich wnękach wisi kilka innych „świętych obrazów”.

jastrzebia          page_35_1044371672_64057000

Jastrząbskie pyszności: Chrzanówka jastrząbska- zupa na bazie serwatki i maślanki z gotowanymi jajkami, kawałkami wędlin i chrzanem. Przygotowywana głównie w okresie świąt wielkanocnych przez jastrząbskie gospodynie. Tradycyjnie potrawę tą przygotowywało się z pozostałości ze święconki, obecnie pojawia się przy każdej większej uroczystości ze względu na swój sycący charakter. Wionki jastrząbskie- pieczywo w kształcie wianuszków, w zależności od pomysłu wypiekającego może być z ciasta drożdżowego, kruchego, na słodko lub słono, z makiem, czosnkiem, ziołami lub kruszonką- łączy je okrągły kształt i miejsce w jakim powstają. Gibcoki- placki pieczone na blasze z ziemniaków i mąki.

Sprzyjający klimat sprawia, że na terenie wsi występują rzadkie gatunki zwierząt jak np, salamandra czy błękitne ślimaki pomrowy. W źródliskach śródleśnych znaleźć można czosnek niedźwiedzi. Wieś wyróżnia się wyjątkowymi trasami spacerowymi z rozległymi widokami na Górę Lanckorońską. Unikalne tradycje kultywowane przez mieszkańców sprawiają, że Jastrzębia jest wioską jedyną w swoim rodzaju.

Lanckorona

Lanckorona miasto do 13 VII 1933, obecnie wieś, siedziba gminy. Znana szczególnie w kręgach artystycznych, miejscowość letniskowa. Gościła tu cała plejada znanych polskich malarzy, artystów ,reżyserów, pisarzy i innych zagorzałych wielbicieli.

DSC03056 — kopia       DSC03055 — kopia

Co przyciąga do Lanckorony?

Unikatowy w skali kraju małomiasteczkowy układ urbanistyczny, malownicze niepowtarzalne krajobrazy, swoisty mikroklimat, czyste powietrze, a przede wszystkim cisza i spokój, które dają mozliwość dobrego wypoczynku od zgiełku współczesnej cywilizacji. Lanckorona jest też dobrym punktem wypadowym do wycieczek - w Beskid Makowski, Dróżki Kalwaryjskie, do Wadowic i Krakowa. Miejscowość jeszcze nie jest w pełni doceniona, ma duże mozliwości rozwoju w kierunku turystyki upraw ekologicznych.

Turystyka

Jak już zostało wspomniane Lanckorona jest uroczą miejscowością wypoczynkową, która idealnie nadaje się na weekendowy wypad z rodziną. Niektórzy tę uroczą miejscowość nazywają płucami Krakowa. Nie ma tu bowiem ani smogu, ani zgiełku ruchu ulicznego, a noclegi zapewniają różnorakie pensjonaty.

page_3_1045526788_12329600

Krajobraz
Lanckorona jako położona na zboczu góry oferuje przepiękne widoki m.in.:
  • widok na Kraków ( przy dobrej pogodzie widoczny jest Kopiec Kościuszki).
  • Klasztor na Bielanach
  • Kalwarię Zebrzydowską wraz z Klasztorem
  • Babią Górę Beskidu Żywieckiego

Lanckoroną położona jest w Karpatach Zachodnich, na Podgórzu Karpackim, w regionie Pogórza Wielickiego. Zajmuje ona obszar, stanowiący pas przejściowy pomiędzy górami a kotlinami podgórskłimi. Teren ten ukształtowany został podczas faz góro-twórczych orogenezy alpejskiej. Pokryty jest utworami kredy, paleocenu, eocenu i oligo-cenu, w tym głównie marglami, łupkami, wapieniami, piaskowcami i piaskami. Spotyka się także porfir. Jedyną pozostałością czwartorzędu są mady w dolinach rzek -Cedronu, Jas

PENTAGRAM

trząbki i Skawinki. Najniżej położony punkt gminy mieści się w Podchybiu (250 m.n.p.m.) najwyżej - Lanckorońska Góra (550m.n.p.m.).

Pod względem warunków klima-tycznych gmina Lanckorona zalicza się do regionu śląsko-kr akowskiego. W regionie tym przeważają dni z pogodą umiarkowanie ciepłą, z dużym zachmurzeniem i wysokimi opadami. Wzniesiona na południowo - wschodnim stoku zalesionej przy wierzchołku góry, osłonięta od zimnych wiatrów północnych i dokuczliwych wiatrów zachodnich (dodatkowo osłaniana przez kilku kilometrowy grzbiet góry Chełm), Lanckorona w porównaniu do pobliskich miejscowości może poszczycić się łagodnym klimatem. Położenie na wyniosłej i samotnie spiętrzonej górze zabezpiecza miejscowość od przykrych mgieł. W czasie gdy w Krakowie, a nawet w pobliskim Izdebniku, zalegają gęste mgły, Lanckorona jest od nich zupełnie wolna. Należy do miejsc o wyjątkowej przejrzystości powietrza wszystkim gleby brunatne, pseudobielice na podłożu lessowym i pseudobielice wietrz-niowe oraz mady glejowe J deluwialne. Pod względem przydatności rolniczej przeważają ziemie dobre i średnie (III i IV klasa bonitacji gleb).

Skawinki

SKAWINKI

Wieś leżąca wśród wzgórz Beskidu Średniego, pomiędzy Górą Lanckorońską (555 m), Strońską Górą (508 m) i długim ramieniem Chełmu (604 m). Oddalona ok 4,5 km na południe od Lanckorony, przy drodze Brody – Budzów. Najstarsza wzmianka o wsi Skawinki datuje się na rok 1359, kiedy to król Kazimierz Wielki zezwolił na założenie tej osady „na surowym korzeniu” (w lesie królewskim). W przerwie między zabudowaniami przysiółka Pilchówka stoi interesująca, murowana kapliczka z lat 20 XIX w. Zgodnie ze zwyczajem dzwonek w kapliczce wzywał mieszkańców do modlitwy na „Anioł Pański”, wzywał mieszkańców do spotkania.  

12342390_784434665018336_5881846793068561582_n    12376091_784438325017970_9169214055486415961_n    12390977_784429535018849_2881305093174162866_n

Kościół pw. Św. Joachima w Skawinkach znajduje się na szlaku architektury sakralnej. Obecny kościół był własnością parafii w Przytkowicach do roku 1956. Parafia przytkowicka istnieje według aktu fundacyjnego, znajdującego się w archiwum tamt. Kościoła, od r. 1440. Wzmiankowany 1345, wzniesiony 1733. Obecny kościół w Skawinkach przypomina architekturę budownictwa późno­barokową jak wiadomo nie jest to jego pierwsza pierwotna forma. Historia świadczy, że przeszedł on w swojej rodzinnej parafii Przytkowicach różne przeobrażenia, ale również będąc w obecnej parafii w Skawinkach jest on modyfikowany na potrzeby współczesne. Formą i bryłą obiekt jest swoistą perełką wśród zachowanych w tej kategorii zabytkowych obiektów.

12356975_784429621685507_3051907539297414600_o                12363260_784431608351975_6319281211143656292_o

12365889_784435321684937_4584335410547340500_o                 12365924_784437671684702_8398703158091717493_o

12371181_788051984656604_7896668758989282926_o